Tesislerde üretilen fermente gübreyi bir süredir çiçek üretiminde kullanan sektörün önde gelen kuruluşlarından Cem Botanik’in üretim sorumlusu Çetin Küpeli, fermente gübre ile ilgili önemli bilgiler verdi.

Fermente gübrenin maliyetlerinde önemli düşüş sağladığını belirten Küpeli şunları söyledi:

“Bir süre önce fermente olmuş gübreleri denemeye başladık. İlk çıkan hiç bekletilmeden fermantasyonu yapılmayan gübreyi denedik onda çok sağlıklı verim alamadık. Üretimden sonra 3, 4 ve 6 ay önce fermente ettikleri gübreyle burada denemeler yaptık. Bizim kendi mevcut kullandığımız torflu harcın içine yüzde 25 ve yüzde 50 oranlarında karıştırarak denemeler yaptık. Hem maliyetimizi düşürmek hem de bitki gelişimini gözlemlemek amacıyla sekiz on tane türde deneme yaptık. Bu denemelerde yüzde 90 başarı sağladık diyebilirim. Bitki gelişiminde herhangi bir sıkıntı gözükmedi sadece LF dediğimiz tuz miktarı yani topraktaki iletkenlik oranı bir nebze yüksek olduğundan benim önerim %25 oranındaki süs bitkisine uygun olacağını düşünüyorum. Çalı süs bitkisi gurubuna girersek %50 oranında odunsu gövdeli bitkilerde rahatlıkla kullanılabilir diye düşünüyorum. Bizim ithal ürün kullandığımızda dolayı torf dediğimiz Letonya ve Litvanya dan gelen ürünler var bu ürünlerin maliyeti kur farkından dolayı çok yüksek çıkıyor. Bu maliyetleri düşürmek adına hem dolgu malzemesi olarak kullanıyoruz hem de bitki besleyecek organik gübre olduğu için besleyiciliği iyi bu da bizim hem maliyet açısından gübre maliyetimizi de çok fazla düşürüyor. Biz normalde harcın içerisinde akıllı gübre dediğimiz ithal gübreler kullanıyoruz. Bunlar da yurt dışından geldiği için çok büyük döviz kaybına yol açıyor. Bize büyük bir maliyeti oluyor. Bu maliyeti düşürmek adına iyi sonuçlar vereceğine inanıyoruz ilerleyen zamanlarda. Hatta bunu da geliştirerek bu çıkan ürünle biraz daha üzerinde çalışılması gerekiyor gibi düşünüyorum yani bizim sektöre faydalı olacağına inanıyorum.

Hem dolgu malzemesi hem de gübre olduğu için hem yüzde 25 bir dolgu malzemesi farkı olacak bizde yani yüzde 25 bundan kullandım içerisine yani 1 liralık bir maliyetim var litre bazında onu 75 kuruşa düşüreceğiz. İçerisine koyduğumuz 25 kg gübreyi 2000 lira fiyattan alıyoruz 25 kilogramı 2000 lira bu gübreyi otomatikman sıfıra düşürecek bizim için büyük bir avantaj. Maliyetimize yüzde 50 gibi litre bazında avantaj sağlayacak diyebiliriz rahatlıkla. Tabi ben çok çeşitli ürünler yaptığım için bütün ürünlerde denemeden bir şey diyemiyorum. Ağaç gurubunda özellikle kalın gövdeli ağaçlarda herhangi bir sıkıntı yapmaz hatta daha da güzel olur özellikle ibreli gruplar asiti sevdiği için bunlarda kullanılması büyük avantaj sağlar diye düşünüyorum.”

Fermente gübre kullanımının küçük üreticiler için de faydalı olacağını vurgulayan Küpeli, “ Birde bunu sadece toprakta yetiştiren üreticiler var bizim yerli üretici dediğimiz aile işletmesi olarak çalışan üreticiler var. Sadece toprak ve hayvanların fermante olmamış gübresini kullanıyorlar tabi oranını yeteri kadar sağlayamadığında ya da oranını fazla kattıklarında bitkilerde problem çıkıyor. Bunu kullansalar özellikle bu yerli üreticiler kullansa onlar için daha da faydalı olacak. Çünkü onların gübre ya da dışardan bu torfu getirme imkanı olmuyor. Bu torfun bir paleti 5000 liraya geliyor bize. Onlar bir kamyon toprak alıyor 3000 liraya içerisine hayvan tersi dedikleri çiğ o sidikli ürünü kullanıyorlar.O da bitkilere zarar veriyor otomatikman fermantasyonunu tamamlamadığı için. Bu ürünlerin özellikle bu yerli, küçük üreticilere daha fazla satışı yapılabilir diye düşünüyorum.” dedi.

Ne Kadar Kullanılmalı?

Fermente gübre kullanımının sektör için önemine dikkat çeken Küpeli,” Üretimde Fermente gübre, yarı yarıya kullanılabilir, toprak türü ürünle beraber. Yani %50 gübre %50 toprak. Küçük üreticiler, direkt ahırdan çıkmış gübreyi kullandıkları için onda problem yaşıyorlar. İçerisine bazen bulurlarsa sezonunda çam gübresi yani çamın ibrelerini süpürüp getiriyorlar buralara onları toprak diye bu insanlara gübre niyetine satıyorlar. Yani an azından hem onun önüne geçilmiş olur. Bu işi kaçak yollarla yapıyorlar çoğu yer de kapandığı için orman arazisine zarar veriyor bitki örtüsünü tamamen sıyırıyor ağaç dibinden. Fermente gübre çiçekçilik sektöründe kullanılırsa üreticiler, asitliği azaltmış ve maliyetleri düşürmüş olurlar. Bu hem sektör için hemde ARF için daha hayırlı olur diye düşünüyorum.” diye konuştu.

Ürettiğimiz diğer ürünlerde de deneyeceğiz

Fermente gübreyi ürettikleri bazı ürünlerde denediklerini ve olumlu sonuçlar aldıklarını kaydeden Küpeli şöyle konuştu:

“Sektöre yönelik çok sayıda ürün üretiyoruz. Fermente gübreyi bir çok ürünümde denemeyi düşünüyorum. Bende 100 kalem bitki var. Bizdeki bitki tür sayısı çok fazla. Şimdi bir çok bitkininde PH değerleri yani istediği topraktaki PH oranları çok farklı olduğu için hepsine teker teker denemem gerekiyor. Genelde üreticiler belli başlı kalemleri yaptıkları için onlar yetişmesi daha kolay bitkileri yapıyorlar daha basit bitkileri yapıyorlar. Basit bitkiler daha dayanıklı olduğu için çok narin değiller. Biz özel türler yapıyoruz piyasada olmayan özel türler biraz daha hassas bakıma ihtiyaç duyuyor. Hassas bakıma ihtiyaç duymayan, dayanıklı, kolaylıkla yetiştirilebilecek türlerin içerisinde fermente gübre yüzde 50 oranında rahatlıkla kullanılabilir.

Bizde ithalatta özellikle kilogram önemli çünkü nakliye maliyetleri arttı. Maliyet yüksek olduğu için biz tıra neredeyse gram hesabına kadar hesap yapıp o şekilde yüklüyoruz. Fermente gübre gramaj olarak çok hafif olduğu için bize bir artı avantaj oluşturuyor. Çünkü kilo bakımından torfdan daha hafif bir ürün. Yani bu gübre kullanıldığında yüzde 20 daha hafif olur. Bu kilodan da bir avantaj sağlar. Çünkü bizim kullandığımız alüvyon toprak oldukça ağır olduğu için bu üreticideki ulaşım giderlerinde de bir azalmaya neden olacak. Böylece hem üretimde yüzde 50 maliyetleri düşürecek hem de üretmiş olduğunuz o toprakta daha az tonaj kaplayacak yüzde 20 kadar buda nakliye maliyetinin yüzde 20 azalmasını sağlayacak.

Çalı üretiminde İzmir, Bayındır, Ödemiş başı çeker, çalı üretiminin merkezi diyebiliriz. Yurt dışından çok talep gelmeye başladı iki senedir. Yani ihracat inanılmaz yükseldi, daha da cazibe merkezi haline gelecek buralar. Bizim sektör, önü açık bir sektör. Kalitenin arttırılması adına yeni ürünleri geliştirip, daha kaliteli ürün yapabilmek adına fermente gübre kullanılabilir. Fermente gübre bu sektörün gelişimi açısından büyük önem taşıyor.”

Fermente gübrenin peyzaj ürünü olarak kullanılabileceğine dikkat çeken Küpeli, “Yeni üretilen fermente gübre peyzaj ürünü olarak da kullanılabilir. Mesela çimin toprağını yani çimin alt tabakasını oluşturan toprağın içerisine de bu gübre kullanılabilir. Eskiden koyun gübresi karıştırıp çimin gelişimini hızlandırıp daha uzun soluklu olması sağlanırdı. Çim de iyi bakılırsa 8- 10 sene ömrü vardır. Bu ömrü uzatmak adına bu gübre rahatlıkla kullanılabilir. Çim üreticileri de çimin altına bunu rahatlıkla kullanabilir özellikle Edirne ve İzmir tarafında ciddi oranda çim üreticileri var mesela onlarda daha çok faydalı olacağına inanıyorum.”dedi.

Cem Botanik, Dünyanın Her yerinde Var

Cem Botanik hakkında da bilgi veren Küpeli, “Cem Botanik, 1974 yılında kurulmuş bir firma. Üç kuşaktan beri bu işi sürdürüyoruz. Biz daha çok peyzaj da sert zemin işleri yapıyoruz. Biyolojik gölet de dünya deviyiz. Onu özellikle belirtmek isterim. Peyzaj uygulamada, dünyanın her yerinde uygulamalarımız var. Şu an Irak’ta, Dominik’de peyzaj uygulamaları yapıyoruz. Yani kıtalar arası çalışıyoruz diyebiliriz. Türkmenistan’da, Kazakistan’da yapılan işlerimiz, devam eden projelerimiz var. Dünyanın her yerinde talep olursa, bütün peyzaj işlerini yapıyoruz. Çalı tipi ürünlerde üretimimiz Ödemiş’te. İtalya da çözüm ortağımız var.Ortaklaşa orada ağaçlar ürettirip oradan getiriyoruz. Karadağ’da şimdi yeni bir tesis kurulacak onun çalışmaları yapılıyor. Üç senedir Karadağ’dayız. İstanbul’da da kendi peyzaj fidanlığımız mevcut. Şirket merkezimiz İstanbul’da oradan organize ediliyor işlerimiz.” diye konuştu.